پایان فاز دوم اتصال سرداب‌های حرم مطهر حسینی

ستاد بازسازی عتبات که بنای مقاوم‌سازی و توسعه‌ی اعتاب مقدسه را در دستور کار دارد، پروژه‌‌هایی برای این اهداف طراحی نموده و در کنار آن با برنامه‌ریزی آستان قدس حسینی پروژه‌ی ساخت صحن‌های زیرزمینی (سرداب) به‌منظور افزایش فضای زیارتی در دستور کار قرار گرفت.

چهار صحن در زیر زمین حرم مطهر به نام‌های ‌القبله، الرس الشریف، الحجه و شهدا در قالب پروژه‌ی توسعه‌ی حرم مطهر حسینی در 5 متری عمق زمین زیر صحن داخلی حرم به مساحت 4 هزار متر مربع به همت شرکت مهندسی ارض‌القدس عراقی احداث شد که مجهز به سیستم خنک‌کننده، تجهیزات آتش‌نشانی و پله برقی هستند.

این سرداب‌ها به‌طور مجزا احداث شده و به هم مرتبط نبودند. شرکت مذکور نتوانسته بود در مکان‌هایی که بار اصلی ستون‌های حرم از بالا به زمین منتقل می‌شوند، اتصال ایجاد کند لذا سرداب‌ها به هم راه نداشتند. گرچه اتصال آن‌ها هم کار بسیار پیچیده‌ و دشواری بود که انجام آن ریسک بالایی می‌طلبید؛ به همین دلیل پیمان‌کاران عراقی زیر بار اجرای آن نرفته بودند.

در نهایت اتصال این زیرزمین‌ها (سرداب‌ها) به ستاد بازسازی عتبات عالیات استان کرمان به‌عنوان مجری پروژه ترفیع گنبد و لاغر‌سازی ستون‌ها و مقاوم‌سازی حرم، واگذار شد.

پروژه‌ اتصال سرداب‌های حرم مطهر حسینی آذر ماه سال 1397 آغاز و در مرحله‌ اول پس از 9 ماه تلاش بی‌وقفه، سرداب الحجه واقع در شمال حرم مطهر به سرداب الراس‌الشریف در غرب حرم متصل شد.

در فاز دوم، اتصال سرداب غربی حرم با نام الراس‌الشریف به سرداب القبله واقع در جنوب حرم آغاز و در 15 آذر 99 به بهره‌برداری رسید.

در دو فاز این پروژه‌ دهانه‌ بین دو سرداب به طول 6.5 و عرض 12 متر به دلیل قرار گرفتن ستون‌ها و انتقال بخشی از بار صحن داخلی حرم مطهر به زمین مسدود مانده بود.

ستاد بازسازی عتبات کرمان با طرح فوق‌العاده مهندسی و محاسبات دقیق علمی مشاوران با تجربه و نخبه‌ خود توانست در فاز یک و دو سرداب‌های الحجه، الراس الشریف و القبله را به هم متصل کند.

در این پروژه ابتدا به منظور جلوگیری از ریزش احتمالی خاک زیر حرم، دو غلاف لوله‌ای فلزی به قطر ۲۵۰ میلیمتر، ارتفاع 4.5 متر و طول 8 متر در دیوارهای دو طرف سرداب با روشی خاص مرحله به مرحله برش‌کاری، سوراخ‌کاری و جاسازی لوله انجام و با تزریق بتن گروت تثبیت شد.

در ادامه با جاسازی لوله، سقفی به طول ۸ و عرض ۱۲ متر از قسمت زیر صحن همراه با جک‌گذاری و تزریق گروت با همان روش ایجاد شد.

در پایان یک پلتفرم به شکل nمابین دو سرداب که مسدود بود، اجرا شد.

بعد از مرحله تثبیت و استحکام سازه، خاک‌برداری و تخلیه مابین دو سرداب صورت گرفت؛ سپس در مرحله‌ی بعد، از کف سرداب به عمق 1.5 متر گودبرداری انجام و پس از مهار آب و اجرای فیلترینگ و عایق‌بندی، فونداسیون بتن آرمه ایجاد شد.

در ادامه روی شبکه‌های لوله‌ای دو طرف سرداب و سقف آن، یک دیواره‌ بتن آرمه‌ا‌ی بسیار قوی ایجاد شد و در نهایت پس از مدتی همه‌ جک‌های نصب شده در زیر لوله‌ها برداشته شد و دهانه‌ای به طول 6.5، عرض 12 و ارتفاع بیش از 4 متر سرداب راس‌الشریف را به سرداب قبله متصل شد.

به این ترتیب با اتصال دو سرداب به یکدیگر در این فضای سرداب‌ها حدود 80 مترمربع وسعت یافت.

لازم به توضیح است همه‌ فعالیت‌های اتصال سرداب‌ها در زیر حرم صورت گرفته و هیچ خلل و مزاحمتی برای زوار که روی صحن داخل حرم، در حال عبادت و زیارت بودند ایجاد نشده است.

همچنین مصالحی که در این پروژه استفاده شده از محل نذورات مردم در ایران خریداری و به کربلای معلی منتقل و مصرف شده است.

در حال حاضر عملیات اتصال سرداب القبله با یک‌هزار و 800 مترمربع به عنوان بزرگ‌ترین سرداب حرم مطهر به سرداب الشهدا در شرق حرم به مساحت یک‌هزار و 200 مترمربع آغاز شده است.

پیش‌بینی می‌شود این فاز نیمه‌ دوم سال 1400 به بهره‌برداری برسد.

گفتنی است: به لیل شیوع کرونا فاز دوم عملیات اتصال سرداب‌ها با وقفه‌ 4 ماهه مواجه شد و پس از آن با رعایت پروتکل‌های بهداشتی ادامه یافت.

منبع:فارس