بررسی آماده‌سازی مسیر زائران اربعین در 5 استان کشور

نوبت وصل و لقاست
همشهری در پرونده ویژه‌ای، آماده‌سازی مسیر برای زائران اربعین را در 5 استان کشور بررسی کرده است.

اربعین
به گزارش همشری آنلاین، از نهادهای مربوط خبر می‌رسد هماهنگی‌ها برای برگزاری راهپیمایی عظیم اربعین درحال انجام است تا درسال‌جاری دوباره شاهد برپایی این آیین شکوهمند شیعیان جهان باشیم؛ آیینی که سال‌گذشته به‌دلیل شرایط ویژه در سایه شیوع کرونا، زمینه مناسب برای ورود زائران خارجی به کربلا فراهم نشد و عاشقان اباعبدالله‌الحسین(ع) به‌ویژه در ایران موفق نشدند دراین تجمع بزرگ شیعیان جهان حضور یابند. اکنون اما مسئولان مربوط از آغاز ثبت‌نام متقاضیان پروانه موکب‌داری برای اربعین ۱۴۰۰ خبر می‌دهند و اعلام می‌کنند تدابیر لازم درباره 2 احتمال برگزاری عمومی (بدون محدودیت) یا محدودشده و با تعداد کمتر زائران در اربعین اندیشیده شده است.

دراین میان اگرچه مسئولان 2 کشور ایران و عراق درباره چگونگی برگزاری پیاده‌روی اربعین امسال تصمیم نهایی را نگرفته‌اند، اما آن‌گونه که از اخبار برمی‌آید، برنامه‌ریزی‌ها برای هر دو احتمال درحال انجام و قرار است در صورت صدور اجازه ازسوی مسئولان مربوط برای برگزاری بدون محدودیت مراسم، موکب‌های ایرانی با همه ظرفیت به مناطق مشخص‌شده در مرز، مسیر پیاده‌روی نجف تا کربلا و شهرهای زیارتی عراق اعزام شوند و با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی فعالیت کنند.

هرساله در موسم برگزاری راهپیمایی عظیم اربعین در شهرهای مختلف کشور و به‌ویژه شهرهای غربی و جنوبی ایران حال‌وهوای شورانگیزی برپاست و همه در تلاشند شرایط مناسبی را برای زائران حرم امام‌حسین(ع) فراهم کنند. براین اساس برخی استان‌های کشور بیش از دیگران درگیر مهیا کردن زیرساخت‌های موردنیاز می‌شوند. کرمانشاه، ایلام و خوزستان از استان‌هایی محسوب می‌شوند که هرسال پذیرای حجم زیادی از زائران کربلای‌معلی هستند. این درحالی‌است که برخی دیگر از استان‌ها مانند سیستان‌وبلوچستان یا همدان نیز در مسیر زائران پیاده قرار دارند.

یکی از موضوع‌هایی که هرسال در موسم برگزاری مراسم اربعین مطرح می‌شود، وجود برخی ضعف‌های زیرساختی در زمینه خدمت‌رسانی به زائران است که بعضا با برخی مشکلات همراه می‌شود و انتقاداتی را به‌دنبال دارد. ساماندهی وضعیت پایانه‌های مرزی و بهبود وضعیت حمل‌ونقل عمومی و به‌ویژه رفع مشکلات جاده‌ای موجود که گاهی اوقات زمینه‌ساز بروز حوادث ناگواری در مسیرهای منتهی به پایانه‌های مرزی می‌شود، از اقدام‌هایی است که مسئولان استان‌های مرزی پذیرای زائران کربلای‌معلی در دستورکار قرار داده‌اند.

اگرچه درسال‌های اخیر اقدام‌های قابل‌توجهی برای تقویت زیرساخت‌های موردنیاز برای پذیرش خیل عظیم زائران اربعین حسینی در استان‌های مرزی مرتبط انجام شده‌است، اما فاصله تا نقطه مطلوب زیاد بوده که نیازمند توجه بیش‌از پیش مسئولان مربوط است. دراین پرونده کوشیده‌ایم وضعیت زیرساخت‌های استان‌های مرتبط کشور برای پذیرایی از زائران اربعین حسینی و میزان آمادگی آنها دراین حوزه و همچنین کارهای برزمین مانده از سال‌های گذشته را مورد بررسی قرار دهیم که در ادامه می‌خوانید.

خوزستان
جانشین ستاد بازسازی عتبات عالیات شهرستان دشت‌آزادگان به‌عنوان شهرستان مرزی خوزستان، که مسیر پیاده‌روی اربعین محسوب می‌شود، اعلام کرده است بیشتر موکب‌های اربعین حسینی مستقر در پایانه چذابه، اقدام به ساخت‌وساز و تکمیل ساختمان برای تامین رفاه و آسایش زائران اربعین کرده‌اند. تعدادی از این موکب‌ها درحد توان مالی برای رفاه بیشتر زائران با نصب و راه‌اندازی سامانه‌های خنک‌کننده محیط ساختمان و نصب آب‌سردکن، خود را آماده پذیرایی از زائران اربعین امسال می‌کنند.فرماندار دشت آزادگان دراین زمینه با بیان اینکه امکانات برای برگزاری مراسم پیاده‌روی اربعین حسینی فراهم است، می‌گوید: امسال 4استان به‌عنوان استان معین ستاد اربعین حسینی شهرستان دشت آزادگان تعیین شده است.

به گفته حمید سیلاوی، بهبود وضعیت راه‌های مسیر زائران، تامین آب آشامیدنی زوار و مواکب، روکش آسفالت پل‌ها ، تکمیل پروژه پایانه مرزی تا قبل از اربعین حسینی، کاشت درختان و فضای‌سبز در اطراف مسیرها و مواکب، بررسی وضعیت برق موکب‌ها و مسیرها و تقویت روشنایی جاده‌ها و پل‌های ارتباطی، آماده‌سازی پارکینگ‌ها، پیگیری آغاز به‌کار پروژه درمانگاه در محل پایانه، ساماندهی وضعیت پسماند و فاضلاب موکب‌ها، استقرار واحدهای صدور ویزا در شهرستان، استقرار نمایندگی‌های بیمه حوادث در پایانه، اجرای پروژه روشنایی کمربندی سوسنگرد به بستان از پروژه‌هایی است که همه آنها باید تا پایان شهریور به پایان برسد.همچنین اهدای زمین به موکب‌داران، شناسنامه‌دار کردن هیات‌ها، استقرار موکب‌ها در مسیرهای تردد زوار، استقرار اکیپ‌های امدادی در مسیرهای زوار، آماده‌باش همه پایگاه‌های امداد و نجات و تجهیز مساجد بین‌راهی برای اسکان موقت زائران از اقدام‌هایی است که در سال‌های گذشته انجام شده‌است. امسال با توجه به انجام واکسیناسیون کرونا احتمال برگزاری این مراسم وجود دارد؛ به همین منظور فرمانداران شهرستان‌های واقع در مسیر پیادروی اربعین درحال آماده‌سازی امکانات هستند.

کرمانشاه
سال۹۸ پس از سال‌ها، کرمانشاه بار دیگر، افتخار میزبانی از زائران اباعبدالله الحسین(ع) را پیدا کرد؛ هرچند که این میزبانی در سال ۹۹ و با وجود همه‌گیری ویروس کرونا لغو شد و بسیاری در حسرت حضور در راهپیمایی عظیم اربعین حسینی ماندند. این درحالی‌است که امسال هم بازگشایی مرزها و میزبانی از زوار اربعین درحد گمانه‌زنی است. با این وجود نخستین جلسه‌های ستاد اربعین استان کرمانشاه با محوریت آمادگی این استان برای میزبانی احتمالی از زائران اربعین تشکیل شده‌است و مسئولان استان از آمادگی کامل کرمانشاه برای این میزبانی عظیم خبر می‌دهند؛ موضوعی که اگر با رفع نواقص سال‌های گذشته همراه شود، می‌تواند بخش مهمی از مشکلات زائران ورودی به استان را رفع کند.در سال‌های گذشته مهم‌ترین مشکلات در مرز خسروی، ازدحام جمعیت پشت مرزها بود که محدودیت‌های تردد ازسوی کشور عراق و ناامنی درآن سوی مرز از مهم‌ترین دلایل بروز چنین شرایطی بود.

اربعین سال ۱۳۹۸، بیش از ۱۶۰هزار زائر ایرانی از مرز خسروی عبور کردند و ۱۳۵هزار زائر نیز مسیر برگشت خود را از مرز خسروی انتخاب کردند؛ موضوعی که نشان‌دهنده اهمیت محوری کرمانشاه و پایانه‌های مرزی این استان در خدمت‌رسانی به زائران اربعین حسینی است. براساس آنچه مسئولان ستاد اربعین در استان کرمانشاه می‌گویند، بیش از ۹۹درصد مشکلات در اربعین سال ۱۳۹۸ مربوط به داخل کشور عراق بوده است که این مشکلات باید با کمک عراقی‌ها رفع شود. دراین میان تعریض خروجی‌ها در مرز خسروی یکی از مشکلات زیرساختی بود که سال۹۸ مشکلات زیادی را برای زوار ایجاد کرد و نیاز است خروجی مرز خسروی حداقل 5 تا 6برابر شود.

محدودیت فعالیت مرز خسروی نیز یکی دیگر از چالش‌هایی بود که زمینه‌ساز ایجاد ازدحام و بروز مشکلاتی در تردد زوار در سال ۹۸ شد که باید حداقل دراین ایام تردد در مرز ۲۴ ساعته شود. افزایش تعداد گیت‌های تردد زوار نیز موضوعی است که باید در میزبانی احتمالی زائران در سال جاری مورد توجه قرار گیرد. گازکشی مرز خسروی نیز نیازی ضروری برای خدمت‌رسانی مناسب به زائران دراین مرز در صورت میزبانی زائران است. دراین زمینه سال۹۸ آشپزخانه‌های مستقر در مرز خسروی برای پذیرایی مطلوب از زائران و تهیه غذا با مشکلات بسیاری مواجه بودند که رفع آنها باید در برنامه‌ریزی‌های مسئولان مربوط مدنظر قرار گیرد.اما دراین میان نکته مهم اینجاست که بودجه‌ای که برای میزبانی از زائران اربعین به استان کرمانشاه اختصاص داده شده، یک چهارم دیگر استان‌های مرتبط است که برای میزبانی شایسته و بدون نقص کافی نیست و باید مورد بازنگری قرار گیرد. امسال دراین زمینه حدود ۲۴میلیارد تومان به کرمانشاه اختصاص داده شده و این درحالی است که به استان‌های ایلام و خوزستان ۱۰۰میلیارد تومان اختصاص داده شده است. اختصاص نیافتن بودجه کافی سبب می‌شود مشکلات زیرساختی موجود در پایانه‌های مرزی استان همچنان به قوت خود باقی باشد و پذیرایی از زائران کربلای‌معلی آنچنان که شایسته است، صورت نگیرد.

ایلام
در استان ایلام اقدام‌هایی به‌منظور آمادگی اربعین درحال انجام است و بسیاری از مردم شهر مهران که خانه‌های خود را موکب می‌کردند، برای پذیرایی از زوار آماده شده‌اند و معتقدند برکت حضور زوار اربعین است که زندگی آنها را تأمین می‌کند؛ تاجایی که به گفته حسینی، مسئول موکب الزهرا(س) در مهران، بسیاری از مردم ایلام و به‌ویژه مهران که در مرز عراق قرار دارد، در ایام اربعین موکب زوار حسینی می‌شود و هر روز مردم این شهر درحد توان و حتی گاهی بیش از توان نیز به زائران امام حسین (ع) خدمت می‌کنند. برخی از مردم خانه‌های خود را در اختیار زائران قرار می‌دهند یا پارکینگ در اختیار آنها می‌گذارند و بسیاری هم در خانه‌های خود برای زائران غذا طبخ و توزیع می‌کنند و معتقدند روزی خود را از زائران اربعین دارند. در سال گذشته که زائران اربعین به مهران نیامدند و امکان تشرف به عتبات وجود نداشت، بسیاری از مردم مهران دلتنگ بودند و دعا می‌کردند بازهم بتوانند به زوار حسینی خدمت کنند.

امسال نیز درحالی‌که هنوز ثبت‌نام از موکب‌های اربعین برای ارائه خدمت به زوار آغاز نشده است، ۴۰۰موکب برای حضور در مرز مهران، که پرترددترین مرز به‌شمار می‌آید و ارائه خدمات به زائران امام حسین (ع) اعلام آمادگی کردند. با این همه هنوز زیرساخت‌های راه دراین استان تکمیل نشده و نیازمند بودجه است. پروژه ایلام به مهران که در ایام اربعین مسیری پرتردد است، بعد از سال‌ها هنوز به سرانجام نرسیده و در سال‌های گذشته به علت افزایش تردد در مسیر ایلام، مهران به‌ویژه در ایام اربعین به دلیل ضعف زیرساخت‌ها، سوانح رانندگی دراین مسیر زیاد بود.

همچنین به دلیل کم‌عرض بودن مسیر، با افزایش ترددها شاهد گره‌های ترافیکی در نقاط مختلف بودیم که این موضوع مشکلات بسیاری را برای رانندگان و همچنین زوار به‌دنبال داشت. به گفته مدیرکل راه‌وشهرسازی استان ایلام، 75درصد از بزرگراه ایلام- مهران از 2خطه به بزرگراه 4خطه ارتقا یافته است و برخی اقدام‌ها شامل احداث تونل و پل، تقاطع‌های غیرهمسطح، برداشت ترانشه‌های بزرگ و کنترل رانش‌ها هم اکنون درحال انجام است. عبدالله بهادری توضیح می‌دهد که قطعه اول ساخت بزرگراه ایلام، مهران به‌طول 11 کیلومتر در دست اجراست که 5کیلومتر از مسیر به بهره‌برداری رسیده و 6کیلومتر در دست اقدام است. طول قطعه دوم 19کیلومتراست که 13کیلومتر زیربار ترافیک قرار دارد و 6کیلومتر باقی‌مانده در دست اجراست. همچنین طول قطعه سوم بزرگراه ایلام، مهران 30کیلومتر است و هم‌اکنون ساخت پل‌های بزرگ و 8 کیلومتر باند دوم کنجانچم درحال انجام است. او معتقد است کمبود اعتبار، مشکل کندی روند اجرای پروژه ایلام به مهران است و باید مسئولان ارشد استانی به این پروژه توجه ویژه‌ای داشته باشند و با تامین اعتبار به‌موقع، برای تسریع در تکمیل آن اقدام کنند.

سیستان و بلوچستان
سیستان و بلوچستان دروازه ورود زائران هندی، پاکستانی و افعانستانی به ایران است. رسیدگی و خدمت‌رسانی به این زائران مستقیما برعهده سازمان حج و اوقاف این استان است، اما رسیدگی به امور زائران سیستان و بلوچستانی با نظارت این سازمان و از سوی نهادهای مرتبط دیگر انجام می‌شود.سازمان حج و اوقاف استان برای انجام کارهای خدمت‌رسانی 5 کمیته تشکیل داده تا همه فعالیت‌ها به‌طورکامل و بدون نقص اجرا شود. در سال 1398 و قبل از شیوع ویروس کرونا، 110 هزار زائر خارجی از نقاط مختلف مرزی وارد استان و در شهر زاهدان اسکان داده شدند و همه کمیته‌ها انواع خدمات موردنیاز مانند اسکان، بهداشت، ایاب و ذهاب، غذا و دیگر ملزومات را به این زائران ارائه دادند.اکنون کمیته‌های مذکور همچنان به قوت خود باقی هستند و همه زیرساخت‌ها نیز فراهم است و تنها مشکل موجود، عدم صدور مجوز به سازمان حج و اوقاف استان به دلیل شیوع ویروس کروناست، چراکه این روزها استان شرایط مناسبی دراین رابطه ندارد. طبق گزارش‌های مدیریت سازمان حج و اوقاف استان، هرگاه مجوز ورود زائران صادر شود سیستان‌وبلوچستان آمادگی صددرصدی برای پذیرایی از زائران دارد. از نکات قابل توجه دراین زمینه، ارائه خدمات مختلف به زائران خارجی براساس شرایط بومی آنهاست. به این معنی که در طول مراسم غذای مورد استفاده آن کشورها برای زائران خارجی طبخ می‌شود. حتی شیوه اسکان و دیگر خدمات هم به همین منوال انجام می‌شود.

همدان
همدان از جمله استان‌هایی است که هر ساله پذیرای زائران کربلای‌معلی در موسم اربعین حسینی است. قبل از شیوع ویروس کرونا و بسته شدن مرزهای کشور عراق در موسم پیاده‌روی اربعین، سالانه زائران زیادی برای رسیدن به کربلا از همدان عبور می‌کردند، اما از سال گذشته که کرونا مهمان ناخوانده ایران و همچنین عراق شد، همدان از پذیرایی زائران اربعین محروم مانده است. براساس آمارهای موجود، یک سال قبل از شیوع کرونا، همدان در ایام اربعین، پذیرای حدود ۲میلیون زائر بود که عدد بسیار بزرگی است و زیرساخت‌های مناسبی می‌خواهد؛ موضوعی که برای پذیرایی هرچه بهتر از زائران ضروری است و می‌تواند خاطره خوشی در ذهن میهمانان استان برجا بگذارد.

برپایی موکب بر سر راه زائران، پذیرایی خانواده‌های علاقه‌مند از زائران به صورت فراهم‌کردن مکان اقامت، ساخت سرویس‌های بهداشتی و حمام و مانند این، از جمله اقدام‌هایی است که پیش از این ستاد اربعین استان همدان در جهت آمادگی برای برگزاری مراسم اربعین انجام داده است. به گفته مسئولان ستاد اربعین همدان، این استان از سال‌های گذشته زیرساخت‌های لازم برای پذیرایی از زائران اربعین را فراهم کرده‌است و هر زمان که ستاد اربعین کشور و ستاد ملی مبارزه با کرونا برگزاری پیاده‌روی اربعین را مجاز اعلام کنند، آماده پذیرایی از زائران اربعین است.اسکان زائران، تدارک سرویس‌های بهداشتی کافی، فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای برپایی موکب‌ها با هدف خدمت‌رسانی هرچه بهتر به زائران، ثبت‌نام از میزبانان زائران که بانک اطلاعاتی آنها آماده شده و راه‌اندازی آشپزخانه مرکزی از جمله زیرساخت‌های تدارک دیده شده در همدان برای پذیرایی از زائران اربعین است.

منبع:همشهری آنلاین